ใบเหลืองใบแดงใบส้ม กับการเลือกตั้งมีความหมายอย่างไร

พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการเลือกตั้งส.ส.เป็นฉบับที่ 2 ในจำนวนร่างกฎหมาย 4 ฉบับเกี่ยวกับการเลือกตั้ง มีการกำหนดระดับความผิดฐานกระทำทุจริตไว้เป็น ใบเหลือง ใบส้ม ใบแดง ดังนี้

ใบเหลือง คือ ก่อนหรือในวันเลือกตั้ง เมื่อกกต. สืบสวน ไต่สวนแล้ว หรือพบเห็นการกระทำที่มีเหตุอันควรสงสัยว่าการเลือกตั้งเป็นไปโดยไม่สุจริต เที่ยงธรรม หรือกกต.แต่ละคนพบเห็นการะทำผิดให้มีอำนาจสั่งระงับ ยับยั้ง แก้ไข เปลี่ยนแปลง ยกเลิกการเลือกตั้ง และสั่งให้ดำเนินการเลือกตั้งใหม่ หรือนับคะแนนเลือกใหม่ในหน่วยเลือกตั้งบางหน่วยหรือทุกหน่วยเลือกตั้ง

ใบแดง เป็นกรณีหลังการประกาศผลการเลือกตั้ง หากกกต.พบว่า ผู้ที่เป็นส.ส.นั้น เป็นผู้ที่ไม่มีสิทธิสมัครรับเลือกตั้ง ให้ยื่นคำร้องต่อศาลฎีกาพิจารณาสั่งเพิกถอนสิทธิสมัครรับเลือกตั้ง หรือเพิกถอนสิทธิเลือกตั้งของบุคคลนั้น นอกจากกรณีกกต.มีหลักฐานอันควรเชื่อได้ว่าผู้สมัครรับเลือกตั้งผู้ใดกระทำการทุจริตเลือกตั้ง หรือรู้เห็นการกระทำของบุคคลอื่นที่ทำให้การเลือกตั้งนั้นไม่สุจริต ก็ให้ยื่นต่อศาลฎีกาสั่งเพิกถอนสิทธิเลือกตั้งเป็นเวลา 10ปี และสั่งเลือกตั้งใหม่กรณีผู้นั้นเป็นผู้ได้รับเลือกตั้ง พร้อมให้รับผิดชดใช้ค่าใช้จ่ายสำหรับการเลือกตั้ง

ใบส้ม คือ หลังวันเลือกตั้ง ตั้งแต่ก่อนประกาศผลการเลือกตั้ง ถ้ากกต.พบว่าผู้สมัครรับเลือกตั้งที่ได้รับคะแนนอยู่ในลำดับที่ได้รับการเลือกตั้งเป็นผู้ไม่มีสิทธิสมัคร ให้กกต.สั่งให้มีการเลือกตั้งใหม่ และสั่งระงับสิทธิการรับสมัครของผู้นั้น หรือมีหลักฐานอันควรเชื่อว่าผู้สมัครรับเลือกตั้งกระทำ หรือรู้เห็นการกระทำบุคคลอื่น จนเป็นเหตุให้การเลือกตั้งนั้นไม่สุจริต มีการนับคะแนนไม่ถูกต้อง ให้กกต.ระงับสิทธิสมัคร รับเลือกตั้งของผู้นั้นไว้ชั่วคราวเป็นเวลา 1 ปี โดยให้คำสั่งกกต.ถือเป็นที่สุด