เกร็ดความรู้ ย้อนดูวัฒนธรรมไทย ตอน…พระราชพิธีบรมราชาภิเษก

เมื่อวันที่ 1 มกราคมที่ผ่านมา ชาวไทยได้รับข่าวดีอันเป็นมหามงคลรับปีใหม่ เนื่องจาก สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมหาวชิราลงกรณ บดินทรเทพยวรางกูร ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ตั้งการพระราชพิธีบรมราชาภิเษก ในวันที่ 4-6 พฤษภาคม 2562 นับเป็นครั้งหนึ่งในชีวิตของคนไทย และอาจจะเป็นเพียงครั้งเดียวในช่วงชีวิตของหลายคนที่จะได้อยู่ในช่วงเวลาประวัติศาสตร์อันสำคัญยิ่งที่กำลังจะเกิดขึ้น แต่รู้หรือไมว่า พระราชพิธีบรมราชาภิเษกคืออะไร วันนี้เรามีคำตอบมาฝาก

พระราชพิธีบรมราชาภิเษก คือพระราชพิธีที่แสดงความสมบูรณ์แห่งพระมหากษัตริย์ตามที่กำหนดในโบราราชประเพณี เป็นแบบแผนอันศักดิ์สิทธิ์ที่มีมาตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานี

พระราชพิธีบรมราชภิเษก เป็นแบบแผนที่ได้รับการปฏิบัติเรื่อยมา แต่ในบางรัชกาลก็มีการปรับเปลี่ยนตามยุคสมัย เช่น ในรัชกาลที่ 4 พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงมีสัมพันธไมตรีกับประเทศในยุโรป และทรงรับคติการสวมพระมหาพิชัยมงกุฎในการพระราชพิธีฯ อย่างราชสำนักยุโรป และโปรดเกล้าฯ ให้เพิ่มพระราชพิธีสงฆ์ด้วย ในขั้นนี้น้ำอภิเษกจึงมีทั้งน้ำพระพุทธมนต์และน้ำพระเทพมนต์ นอกจากนั้นยังมีพิธีสำคัญที่ปฏิบัติสืบมาคือ การบำเพ็ญพระราชกุศลสมโภชเครื่องราชกกุธภัณฑ์ในวันคล้ายวันบรมราชาภิเษกประจำปี เรียกว่า ‘วันฉัตรมงคล’

ในสมัยรัชกาลที่ 9 พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้จัดพระราชพิธีอย่างย่นย่อ และมีการตัดทอนการพิธีลงหลายอย่าง โดยมีกำหนดพระราชพิธีเพียง 3 วัน คือ 3-5 พฤษภาคม 2493 ครั้งนั้นมีเหตุการณ์สำคัญที่คนไทยจดจำได้ดีคือพระปฐมบรมราชโองการ “เราจะครองแผ่นดินโดยธรรม เพื่อประโยชน์สุขแห่งมหาชนชาวสยาม”

ซึ่งถ้าหากนับตั้งแต่รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกทรงสถาปนากรุงรัตนโกสินทร์เป็นราชธานี ประเทศไทยของเรานั้นก็ได้มีการประกอบพระราชพิธีบรมราชาภิเษกมาแล้วจำนวน 11 ครั้ง ได้แก่

• พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก จำนวน 2 ครั้ง
• พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย จำนวน 1 ครั้ง
• พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว จำนวน 1 ครั้ง
• พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว จำนวน 1 ครั้ง    
• พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว จำนวน 2 ครั้ง    
• พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว จำนวน 2 ครั้ง
• พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว จำนวน 1 ครั้ง
• พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช จำนวน 1 ครั้ง
•  

ขณะที่สมัยรัชกาลที่ 10 นั้น สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมหาวชิราลงกรณ บดินทรเทพยวรางกูร ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ตั้งการพระราชพิธีบรมราชาภิเษกในวันที่ 4-6 พฤษภาคม 2562 โดยเมื่อประกอบพระราชพิธีบรมราชาภิเษกเป็นที่เรียบร้อยแล้ว ในวันที่เดียวกันของปีถัดไปก็จะถูกกำหนดให้เป็น 'วันฉัตรมงคล' นั่นเอง

สำหรับเข็มที่ระลึกตราสัญลักษณ์ฯ สามารถสั่งจองได้ที่ https://www.thailandpostmart.com/product/1013820000012/  สั่งได้โดยไม่จำกัดจำนวน และเริ่มจัดส่งตั้งแต่ต้นเดือนมิถุนยาน 2562 เป็นต้นไป