สำหรับชาวสายตาสั้น หลาย ๆ คนคงเลือกจะใส่คอนแทคเลนส์แทนแว่นสายตา ด้วยความสะดวกสบาย และคล่องตัวมากกว่าใส่แว่น รวมไปถึงเรื่องของความสวยงาม ซึ่งเมื่อเราใส่จนชินบางครั้งก็อาจมีหลาย ๆ คนหลงลืมว่าใส่คอนแทคเลนส์อยู่และเผลอนอนหลับไปโดยไม่ได้ถอดคอนแทคเลนส์ออกก่อน ซึ่งต้องบอกว่าพฤติกรรมนี้เป็นอันตรายต่อดวงตาของเรามากกว่าที่คิด เพราะการใส่คอนแทคเลนส์นอนเพิ่มความเสี่ยงต่อการติดเชื้อในดวงตา ส่งผลให้กระจกตาเป็นแผล ซึ่งอาจอันตรายถึงขั้นสูญเสียการมองเห็นได้
3 สาเหตุที่เราไม่ควรใส่คอนแทคเลนส์เวลานอน
• ดวงตาขาดออกซิเจน: การใส่คอนแทคเลนส์ ทำให้ดวงตาของเราได้รับออกซิเจนน้อยกว่าปกติ โดยเฉพาะหากนอนหลับทั้งที่ยังมีคอนแทคเลนส์อยู่จะทำให้ออกซิเจนในดวงตาลดน้อยลงมากกว่าปกติถึง 6-8 เท่า เพราะเปลือกตาปิดตลอดทั้งคืน กระจกตาขาดอากาศเพราะถูกกั้นด้วยคอนแทคเลนส์ ส่งผลให้ตาแดง ระคายเคืองตา เพิ่มโอกาสติดเชื้อที่กระจกตา
• ดวงตาแห้ง: การที่คอนแทคเลนส์อยู่ในดวงตาตลอดทั้งคืน ทำให้ออกซิเจนไปเลี้ยงกระจกตาไม่เพียงพอและความชุ่มชื้นของดวงตาลดลง ส่งผลให้ตาแห้ง และก่อให้เกิดอาการระคายเคืองตามมา ซึ่งอาการตาแห้งสามารถทำให้ติดเชื้อแบคทีเรียได้ง่ายขึ้น เสี่ยงต่อการอักเสบของดวงตาได้
• ดวงตาติดเชื้อโรคและแบคทีเรีย: เพราะคอนแทคเลนส์ที่อยู่ในดวงตาของเรามีทั้งเชื้อโรค แบคทีเรีย ของเสีย และสารปนเปื้อนมากมายสะสมอยู่บนผิวเลนส์อยู่ ซึ่งเมื่อไม่ได้ถอดออกก่อนนอนก็จะเกิดการหมักหมมและก่อให้เกิดการระคายเคือง หรือเกิดการติดเชื้อต่าง ๆ ขึ้นได้ ส่งผลให้กระจกตาอักเสบ เนื้อเยื่อกระจกตาถูกทำลาย หรืออาจรุนแรงถึงขั้นสูญเสียการมองเห็นได้
การใส่คอนแทคเลนส์ เสี่ยงต่ออาการแทรกซ้อนใดบ้าง
• ระคายเคืองตา แม้ว่าคอนแทคเลนส์จะเป็นเครื่องมือที่ช่วยในการมองเห็น แต่ในทางการแพทย์ก็ถือเป็นสิ่งแปลกปลอมต่อดวงตา โดยปกติแล้ว คอนแทคเลนส์ควรใส่ไม่เกิน 8-10 ชั่วโมงต่อวัน ดังนั้นการใส่คอนแทคเลนส์นอนจึงไม่ใช่เรื่องที่ดี อาจทำให้เกิดอาการเคืองตา มีอาการคัน ตาแดง ระคายเคือง หรือทำให้เยื่อบุตาอักเสบได้
การดูแลและรักษา พักสายตาจากการใช้คอนแทคเลนส์มาใช้แว่นสายตา และใช้น้ำตาเทียมช่วยเพิ่มความชุ่มชื้นให้กับดวงตา หากอาการไม่ดีขึ้นควรพบแพทย์เพื่อรับการรักษาที่ถูกต้อง
• ตาแห้ง เมื่อเราใส่คอนแทคเลนส์นานเกินไปหรือระหว่างที่นอนหลับอยู่ หนึ่งในผลเสียที่เกิดขึ้นได้ก็คืออาการตาแห้ง ซึ่งสามารถทำให้เกิดอาการ คัน แสบตา ตาไม่สู้แสง หรือรู้สึกไม่สบายตาหลังตื่นนอนได้
การดูแลและรักษา หากมีอาการไม่รุนแรง สามารถใช้น้ำตาเทียมเพื่อช่วยเพิ่มความชุ่มชื้นให้กับดวงตา และพักสายตาจากกิจกรรมที่ส่งผลเสียกับดวงตาโดยตรง เช่น เล่นโทรศัพท์
• กระจกตาเป็นแผล หนึ่งในอาการบาดเจ็บที่สามารถเกิดขึ้นได้จากการใส่คอนแทคเลนส์ที่ไม่พอดีกับดวงตา หรือใส่คอนแทคเลนส์ติดต่อกันเป็นระยะเวลานาน ทำให้เกิดอาการไม่สบายตา ตาแดง คันตา เป็นต้น
การดูแลและรักษา หลีกเลี่ยงการใส่คอนแทคเลนส์จนกว่าอาการจะดีขึ้น และไม่ควรขยี้ตาหากเกิดอาการคันเพราะจะยิ่งทำให้อาการแย่ลงได้ หากอาการไม่ดีขึ้นภายใน 1-3 วันควรเข้าพบแพทย์เพื่อรับการรักษาที่ถูกต้อง
• ติดเชื้อที่ดวงตา ถึงแม้การใส่คอนแทคเลนส์จะมีข้อดีคือความสะดวกสบายแต่การใส่คอนแทคเลนส์ก็เพิ่มโอกาสในการติดเชื้อของดวงตาเป็นอย่างมาก การติดเชื้อนั้นสามารถเกิดจากการติดเชื้อได้หลายแบบ:
Acanthamoeba Keratitis – ภาวะกระจกตาอักเสบจากการติดเชื้ออะแคนทามีบา อะแคนทามีบาเป็นสิ่งมีชีวิตเซลล์เดียวที่สามารถพบได้ในสระว่ายน้ำ หรือบ่อน้ำตามธรรมชาติ ซึ่งคนที่ใส่คอนแทคเลนส์ว่ายน้ำสามารถติดเชื้อนี้ได้ง่ายขึ้น หากเกิดอาการอักเสบรุนแรงก็สามารถทำให้สูญเสียการมองเห็นได้
Bacterial Keratitis – ภาวะกระจกตาอักเสบจากการติดเชื้อแบคทีเรีย เกิดจากการที่มีเชื้อแบคทีเรียเข้าไปบริเวณกระจกตาและก่อให้เกิดอาการอักเสบ ซึ่งหากไม่ได้รับการดูแลที่ถูกวิธีก็อาจส่งผลร้ายแรงถึงขั้นการสูญเสียการมองเห็นได้ เกิดขึ้นได้จากการไม่ได้ทำความสะอาดมือก่อนสัมผัสผิวเลนส์ หรือการเก็บล้างคอนแทคเลนส์ไม่ถูกวิธี
Fungal Keratitis – ภาวะกระจกตาอักเสบจากการติดเชื้อรา มักเกิดขึ้นในประเทศเขตร้อนที่มีอากาศร้อนชื้น สามารถเกิดขึ้นได้จากการไม่รักษาความสะอาดคอนแทคเลนส์ หรือการใช้งานอย่างไม่ถูกต้อง หากไม่ได้รับการดูแลและรักษาที่ถูกต้อง สามารถทำให้สภาพสายตาเสื่อมและสูญเสียการมองเห็นได้
การดูแลและรักษา หากเกิดการติดเชื้อของดวงตา ควรหยุดใช้คอนแทคเลนส์และเข้าพบแพทย์เพื่อทำการวินิจฉัยและรักษาให้ตรงกับอาการอักเสบ
การใส่คอนแทคเลนส์ในปัจจุบันนั้นเป็นเรื่องปกติใกล้ตัวและอยู่ในชีวิตประจำวันจนหลาย ๆ คนชินแล้วหลงลืมที่จะดูแลรักษาและเอาใส่ใจในการใช้งานให้ถูกต้อง โดยเฉพาะการใส่คอนแทคเลนส์นอนซึ่งถือเป็นพฤติกรรมที่ไม่ควรทำเป็นอย่างยิ่ง เพราะสามารถทำให้เกิดผลเสียต่าง ๆ ตามมามากมาย และถึงขั้นอันตรายจนสูญเสียดวงตาได้
อย่างไรก็ตามถ้าเผลอนอนหลับไปโดยไม่ได้ถอดคอนแทคเลนส์ แนะนำให้รีบถอดทันทีที่รู้ตัว แต่ถ้าลืมถอดคอนแทคเลนส์ข้ามวัน เมื่อตื่นมาแล้วมีอาการผิดปกติที่ดวงตาควรรีบไปพบจักษุแพทย์โดยเร็วที่สุดเพื่อเข้ารับการรักษาและป้องกันให้ดวงตาของเราอยู่กับเราไปนาน ๆ
ที่มา: lovely eye & skin clinic, Top charoen, Bausch and Lomb Thailand