ในยุคที่ค่ารักษาพยาบาลสูงขึ้นเรื่อย ๆ การมีความคุ้มครองด้านสุขภาพที่ดีจึงเป็นสิ่งจำเป็น ซึ่งประเทศไทยมีระบบหลักประกันสุขภาพที่ใช้กันอย่างแพร่หลาย ได้แก่ สิทธิบัตรทอง และ สิทธิประกันสังคม แต่หลายคนยังสับสนว่าทั้งสองระบบแตกต่างกันอย่างไร และให้สิทธิประโยชน์อะไรบ้าง
บัตรทองคืออะไร ?
บัตรทอง หรือที่รู้จักกันในนาม "ประกันสุขภาพถ้วนหน้า" หรือ "บัตร 30 บาทรักษาทุกโรค" เป็นสวัสดิการรักษาพยาบาลที่รัฐจัดให้แก่ประชาชนไทยที่ไม่มีสวัสดิการรักษาพยาบาลอื่นใด
คุณสมบัติผู้มีสิทธิ
- เป็นบุคคลสัญชาติไทย
- มีเลขประจำตัวประชาชน 13 หลัก
- ไม่มีสวัสดิการด้านการรักษาพยาบาลอื่นที่รัฐจัดให้
- ไม่มีสิทธิประกันสังคม หรือเป็นผู้ที่ลาออกหรือเกษียณจากประกันสังคมแล้ว
ประกันสังคมคืออะไร ?
ประกันสังคม คือระบบการสร้างหลักประกันในการดำรงชีวิตสำหรับกลุ่มสมาชิกที่มีรายได้ และจ่ายเงินสมทบเข้ากองทุนประกันสังคม เพื่อรับผิดชอบเฉลี่ยความเสี่ยงที่อาจเกิดขึ้น ผู้ที่มีสิทธิประกันสังคมจะไม่สามารถใช้สิทธิบัตรทองได้
ความแตกต่างระหว่างบัตรทองและประกันสังคม
การใช้สิทธิ
- บัตรทอง: ไม่มีค่าใช้จ่าย เพียงลงทะเบียนหน่วยงานหรือสถานพยาบาลประจำแล้วใช้สิทธิได้ทันที
- ประกันสังคม: ต้องจ่ายเงินสมทบมาแล้วไม่ต่ำกว่า 3 เดือน จึงจะใช้สิทธิได้โดยไม่ต้องเสียค่าใช้จ่ายที่โรงพยาบาลคู่สัญญาที่เลือกไว้
กรณีฉุกเฉิน
- บัตรทอง: สามารถเข้ารับการรักษาที่สถานพยาบาลรัฐและเอกชนที่อยู่ใกล้ได้
- ประกันสังคม: สามารถเข้ารับการรักษาที่สถานพยาบาลที่ไหนก่อนก็ได้โดยไม่ต้องสำรองจ่าย
การย้ายสถานที่ใช้สิทธิ
- บัตรทอง: ย้ายสถานพยาบาลได้ 4 ครั้งต่อปีงบประมาณ และใช้สิทธิได้ทันทีเมื่อเปลี่ยนแล้ว
- ประกันสังคม: ย้ายสถานพยาบาลได้ปีละ 1 ครั้ง
กรณีนอนโรงพยาบาล
- บัตรทอง: ครอบคลุมค่าอาหารและค่าห้องสามัญเมื่อต้องแอดมิทที่โรงพยาบาล
- ประกันสังคม: ค่าห้องและค่าอาหารไม่เกิน 700 บาทต่อวัน
สิทธิด้านทันตกรรม
- บัตรทอง:
- หากเข้ารับบริการในหน่วยงานรัฐ ทำได้โดยไม่จำกัดจำนวนครั้ง ไม่จำกัดวงเงิน
- หากเข้ารับบริการที่เอกชน ทำได้ฟรีปีละ 3 ครั้ง เฉพาะการขูดหินปูน อุดฟัน ถอนฟัน เคลือบหลุมร่องฟัน และเคลือบฟลูออไรด์
- ประกันสังคม:
- เฉพาะผู้ประกันตนตามมาตรา 33 และ 39 เท่านั้น
- ใช้สำหรับการขูดหินปูน อุดฟัน ถอนฟัน ผ่าฟันคุด ภายในวงเงิน 900 บาทต่อปี
เงินชดเชยอื่น ๆ
- บัตรทอง: ได้เพียงสิทธิรักษาฟรี คือบริการทางการแพทย์และสาธารณสุข ไม่มีเงินชดเชยกรณีว่างงาน เกษียณ หรือเสียชีวิต
- ประกันสังคม: ได้รับเงินชดเชยกรณีว่างงาน เกษียณ และเสียชีวิต
ข้อจำกัดในการเปลี่ยนจากประกันสังคมเป็นบัตรทอง
หากมีสิทธิประกันสังคม จะไม่สามารถใช้สิทธิบัตรทองได้ โดยจะสามารถกลับมาใช้สิทธิบัตรทองได้ก็ต่อเมื่อลาออกจากสิทธิประกันสังคมอย่างน้อย 6 เดือน หลังจากครบกำหนดนี้แล้ว จึงจะสามารถยื่นขอลงทะเบียนใช้สิทธิบัตรทองได้
โปรดทราบว่า แต่ละคนสามารถมีสิทธิในการรักษาพยาบาลได้เพียง 1 สิทธิเท่านั้น ไม่สามารถมี 2 สิทธิพร้อมกันได้
วิธีตรวจสอบสิทธิบัตรทอง
สามารถตรวจสอบสิทธิบัตรทองได้ง่ายๆ ผ่าน 4 ช่องทาง ดังนี้
1. โทร. สายด่วน สปสช. 1330 กด 2
2. เว็บไซต์ สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) โดยใส่เลขบัตรประชาชน, วัน-เดือน-ปีเกิด และระบุตัวอักษรในภาพ จากนั้นกด "ตกลง"
3. แอปพลิเคชัน สปสช. ทั้งระบบ Android และ iOS ที่เมนู "ตรวจสอบสิทธิตนเอง"
4. ตรวจสอบสิทธิผ่าน Line สปสช. โดยเพิ่มเพื่อนไลน์กับ สปสช. แล้วเลือกเมนู "ตรวจสอบสิทธิ"
การทำความเข้าใจเกี่ยวกับสิทธิประโยชน์ด้านการรักษาพยาบาลที่ตนเองมีอยู่จะช่วยให้ใช้สิทธินั้นได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ และสามารถวางแผนการดูแลสุขภาพได้อย่างเหมาะสม
พบกับ "โคชหนุ่ม" และ "กาย สวิตต์" ได้ใน "เงินทองของจริง" ทุกวันจันทร์-ศุกร์ เวลา 8.30-8.40 น. ทางช่อง 7HD กด 35 และช่องทางออนไลน์ TERO Digital