ความจำเสื่อม กับ สมองเสื่อม แตกต่างกันอย่างไร ?

ความจำเสื่อม (Amnesia) และสมองเสื่อม (Dementia) เป็นภาวะที่เกี่ยวข้องกับปัญหาการทำงานของสมอง แต่มีลักษณะและสาเหตุที่แตกต่างกัน ดังนี้

 

1. ความจำเสื่อม ( Amnesia )

 

เป็นการสูญเสียความสามารถในการจำหรือการเรียนรู้ข้อมูลใหม่ๆ โดยเฉพาะในเรื่องของความทรงจำในอดีตหรือเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในช่วงเวลาหนึ่ง

 

มักเกิดจากการบาดเจ็บที่สมอง เช่น อุบัติเหตุ, การขาดออกซิเจน, หรือโรคทางสมองบางประเภท

 

ความจำเสื่อมอาจจะเป็นชั่วคราวหรือถาวร ขึ้นอยู่กับสาเหตุ

 

ความจำเสื่อมสามารถจำกัดแค่บางประเภทของความทรงจำ เช่น ความทรงจำระยะสั้น หรือความทรงจำระยะยาว

 

กรณีที่อาจจะทำให้เกิดอาการความจำเสื่อม

 

1.1 กรณีของการได้รับการบาดเจ็บที่สมอง

 

ถ้าผู้ป่วยประสบอุบัติเหตุทางรถยนต์และได้รับการกระทบกระเทือนที่สมองจนทำให้เขาจำเหตุการณ์ก่อนหรือหลังอุบัติเหตุไม่ได้ หรืออาจจำไม่ได้ว่าเกิดอะไรขึ้นในช่วงเวลาหนึ่ง เช่น จำไม่ได้ว่าตัวเองทำอะไรในวันก่อน หรือไม่สามารถจดจำเพื่อนฝูงหรือครอบครัวได้ในช่วงสั้น ๆ

 

ในกรณีนี้ การจำกัดแค่ความทรงจำเกี่ยวกับเหตุการณ์บางช่วงเวลา หรือแค่บางประเภทของข้อมูลที่สูญหายไปก็สามารถจัดว่าเป็นความจำเสื่อม

 

1.2 กรณีของการขาดออกซิเจนหรือการขาดเลือดไปเลี้ยงสมอง

 

เมื่อสมองขาดออกซิเจนหรือเลือดเพียงพอ ( เช่น การจมน้ำหรือการเป็นลม ) อาจทำให้ผู้ป่วยมีความจำเสื่อมชั่วคราวในระยะสั้น เช่น ลืมเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในช่วงระยะเวลาหนึ่งหรือไม่สามารถจำชื่อคนที่พบเจอได้

 

2. สมองเสื่อม ( Dementia ) 

 

เป็นภาวะที่มีการเสื่อมถอยของการทำงานของสมองอย่างค่อยเป็นค่อยไป ซึ่งส่งผลต่อความสามารถในการคิด, การตัดสินใจ, การพูด, การประสานงานทางร่างกาย และความจำ

 

สมองเสื่อมมักเกิดจากโรคต่าง ๆ เช่น โรคอัลไซเมอร์ ( Alzheimer's disease ), โรคพาร์กินสัน ( Parkinson's disease ), หรือโรคหลอดเลือดสมอง ( Vascular dementia )

 

ภาวะนี้จะค่อย ๆ เสื่อมลงและไม่สามารถกลับมาเหมือนเดิมได้

 

สมองเสื่อมมีผลต่อความจำในระยะยาว รวมถึงความสามารถในการคิดและการใช้ชีวิตประจำวัน

 

กรณีที่อาจจะทำให้เกิดอาการความสมองเสื่อม

 

2.1 กรณีของโรคอัลไซเมอร์ ( Alzheimer's Disease )

 

ผู้ป่วยโรคอัลไซเมอร์อาจเริ่มมีปัญหากับความจำ เช่น ลืมชื่อคนใกล้ชิด ลืมกิจวัตรประจำวันหรือคำพูดที่ใช้บ่อย แต่ภาวะนี้จะค่อย ๆ เสื่อมลง ทำให้ไม่สามารถตัดสินใจเรื่องง่าย ๆ ได้ เช่น ลืมการใช้เครื่องมือบางชนิดหรือการเตรียมอาหาร หรือไม่สามารถทำกิจกรรมที่เคยทำได้เองในอดีต

 

การเสื่อมของความจำในโรคอัลไซเมอร์จะมีลักษณะที่ค่อย ๆ แย่ลงและส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวัน

 

2.2 กรณีของโรคสมองเสื่อมชนิดหลอดเลือดสมอง ( Vascular Dementia )

 

เกิดจากการที่หลอดเลือดในสมองไม่สามารถส่งเลือดไปเลี้ยงสมองได้เพียงพอ ซึ่งอาจทำให้มีการเสื่อมของสมองตามมา

 

ผู้ป่วยจะเริ่มมีปัญหาด้านความจำ การคิด การตัดสินใจ และการสื่อสาร รวมถึงความสามารถในการทำกิจวัตรประจำวัน เช่น อาจมีปัญหาในการทำงานที่ต้องใช้การคิด วิเคราะห์ หรือการจัดการเงิน

 

สรุป

 

ความจำเสื่อม เป็นการสูญเสียความทรงจำในบางช่วงเวลา หรือบางข้อมูลที่เกิดจากเหตุการณ์เฉพาะ เช่น การบาดเจ็บหรือความผิดปกติที่เฉพาะเจาะจง

 

สมองเสื่อม เป็นภาวะที่มีการเสื่อมถอยของการทำงานของสมองที่ส่งผลกระทบต่อหลาย ๆ ด้าน เช่น ความคิด ความจำ การตัดสินใจ และการใช้ชีวิตประจำวัน โดยมักเกิดขึ้นจากโรคเรื้อรังและค่อย ๆ แย่ลงตามเวลา