หลาย ๆ ท่านคงมีความเชื่อทางการเงินที่แตกต่างกัน บางคนเน้นเก็บ บางคนเน้นลงทุน จะมาพูดถึงเรื่อง อคติทางการเงินกัน ว่ามันคืออะไร วันนี้มีคำตอบ ?
อคติทางการเงิน (Financial Bias) หมายถึง ความเอนเอียงทางความคิดหรืออารมณ์ที่ส่งผลต่อการตัดสินใจทางการเงินของเรา อคติเหล่านี้อาจเกิดจากหลายปัจจัย
เช่น ประสบการณ์ส่วนตัว ความคาดหวัง ความกลัว หรือความโลภ อคติทางการเงินสามารถส่งผลเสียต่อการตัดสินใจทางการเงินของเราได้ เช่น ทำให้เราลงทุนในสินทรัพย์ที่มีความเสี่ยงสูงเกินไป หรือใช้จ่ายเกินตัว
อคติทางการเงินที่คนมักเข้าใจผิด มีดังนี้
- Overconfidence Bias เป็นความมั่นใจเกินจริงในความสามารถของเราเอง อคตินี้อาจทำให้เราตัดสินใจลงทุนโดยไม่ศึกษาข้อมูลอย่างรอบคอบ หรือตัดสินใจซื้อสินทรัพย์ที่มีความเสี่ยงสูงเกินไป
- Confirmation Bias คือการมองหาข้อมูลหรือหลักฐานที่สนับสนุนความเชื่อของเรา อคตินี้อาจทำให้เราปิดกั้นข้อมูลหรือความคิดเห็นที่ขัดแย้งกับความเชื่อของเรา
- Loss Aversion Bias เป็นความกลัวที่จะสูญเสียมากกว่าความคาดหวังที่จะได้กำไร อคตินี้อาจทำให้เราตัดสินใจขายสินทรัพย์ที่ขาดทุนเร็วเกินไป หรือตัดสินใจไม่ลงทุนในสินทรัพย์ที่มีความเสี่ยงสูงถึงแม้จะมีโอกาสได้ผลตอบแทนสูงก็ตาม
- Present Bias ให้ความสำคัญกับปัจจุบันมากกว่าอนาคต อคตินี้อาจทำให้เราใช้จ่ายเงินเกินตัว หรือตัดสินใจลงทุนในสินทรัพย์ระยะสั้นมากกว่าระยะยาว
- Anchoring Bias ยึดติดกับข้อมูลหรือตัวเลขเดิมมากเกินไป อคตินี้อาจทำให้เราตัดสินใจลงทุนโดยอิงจากราคาเดิมของสินทรัพย์
- Home Country Bias ให้ความสำคัญกับสินทรัพย์ในประเทศมากกว่าสินทรัพย์ต่างประเทศ อคตินี้อาจทำให้เราพลาดโอกาสลงทุนในสินทรัพย์ที่มีศักยภาพสูง
ผลกระทบจากอคติทางการเงินสามารถแบ่งออกเป็น 2 ประเภทหลัก ๆ ได้แก่
- ผลกระทบต่อผลตอบแทนทางการเงิน อคติทางการเงินอาจทำให้เราตัดสินใจลงทุนในสินทรัพย์ที่มีความเสี่ยงสูงเกินไป หรือตัดสินใจขายสินทรัพย์ที่ขาดทุนเร็วเกินไป ส่งผลให้เราได้รับผลตอบแทนทางการเงินที่ต่ำกว่าที่เราควรจะได้รับ
- ผลกระทบต่อความมั่นคงทางการเงิน อคติทางการเงินอาจทำให้เราใช้จ่ายเงินเกินตัว หรือตัดสินใจลงทุนในสินทรัพย์ระยะสั้นมากเกินไป ส่งผลให้เราขาดความมั่นคงทางการเงิน
ทัศนคติทางการเงินเชิงลบเป็นอุปสรรคต่อความสำเร็จทางการเงินของเรา ทัศนคติเชิงลบเหล่านี้อาจทำให้เราใช้จ่ายเงินเกินตัว ลงทุนในสินทรัพย์ที่มีความเสี่ยงสูงเกินไป หรือมองโลกในแง่ร้ายเกี่ยวกับอนาคตทางการเงินของเรา
วิธีจัดการกับทัศนคติทางการเงินเชิงลบ มีดังนี้
- ตระหนักถึงทัศนคติทางการเงินเชิงลบของตนเอง ขั้นตอนแรกในการแก้ไขปัญหาคือเราต้องตระหนักถึงปัญหาเสียก่อน เมื่อเรารู้ว่าเรากำลังมีทัศนคติเชิงลบ เราก็จะสามารถเริ่มที่จะเปลี่ยนแปลงได้
- หาสาเหตุของทัศนคติทางการเงินเชิงลบ เมื่อเรารู้แล้วว่าเรามีทัศนคติเชิงลบแล้ว เราก็ต้องหาสาเหตุของทัศนคติเหล่านั้น สาเหตุของทัศนคติทางการเงินเชิงลบอาจเกิดจากหลายปัจจัย เช่น ประสบการณ์ในอดีต ความคาดหวังที่ไม่สมหวัง หรือสภาพแวดล้อมที่เราอยู่
- เปลี่ยนความคิดและพฤติกรรม เมื่อเราเข้าใจสาเหตุของทัศนคติเชิงลบแล้ว เราก็สามารถเริ่มที่จะเปลี่ยนความคิดและพฤติกรรมของเราได้ เราสามารถฝึกฝนความคิดเชิงบวก มองโลกในแง่ดี และกล้าที่จะเผชิญหน้ากับความท้าทาย
- ขอความช่วยเหลือจากผู้อื่น หากเราไม่สามารถจัดการกับทัศนคติทางการเงินเชิงลบด้วยตัวเองได้ เราอาจขอความช่วยเหลือจากผู้อื่น เช่น เพื่อน คนในครอบครัว นักจิตวิทยา หรือ โค้ชทางการเงิน
พบกับ "โคชหนุ่ม" และ "กาย สวิตต์" ได้ใน "เงินทองของจริง" ทุกวันจันทร์-ศุกร์ เวลา 9.05-9.15 น. ทางช่อง 7HD กด 35 และช่องทางออนไลน์ TERO Digital