ที่ดินตาบอด ใช้ทำประโยชน์อะไรได้บ้าง | เงินทองของจริง

ที่ดินตาบอด หรือ ที่ดินที่ไม่มีถนนหนทางสู่สาธารณะ หากเรามีที่ดินประเภทนี้แล้ว จะสามารถทำอะไรได้บ้าง

 

โดยหลักของ "ที่ดินตาบอด" คือ ที่ดินที่ไม่มีทางออกสู่สาธารณะ ไม่สามารถ เข้า-ออก ได้ จำเป็นต้องสัญจรผ่านที่ดินผู้อื่น ซึ่งหากไม่มีความจำเป็นต้องใช้ที่ดินแปลงนั้นแล้ว สิ่งที่ทำได้ คือ ขายที่ดินแปลงนั้นให้กับเจ้าของที่ดินใกล้เคียง แต่หากจำเป็นต้องใช้ประโยชน์ที่ดินแปลงนั้นก็สามารถทำได้ โดยโจทย์สำคัญ คือ "ทางเข้า-ทางออก" โดยใช้กฎหมายเข้าช่วย เรียกว่า "ทางจำเป็น" ตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ ได้บัญญัติในมาตรา 1349 ว่า ที่ดินแปลงใดมีที่ดินแปลงอื่นล้อมอยู่จนไม่มีทางออกถึงสาธารณะได้ สามารถเจรจาที่ดินโดยรอบเพื่อขอทางจำเป็นได้ โดยการทำทางผ่านเข้าที่ดินตาบอด มีหลักดังนี้

 

1. เลือกให้พอควรกับความจำเป็นของผู้มีสิทธิ์จะผ่าน

 

2. คำนึงถึงที่ดินที่ล้อมรอบ ให้เสียหายน้อยที่สุดเท่าที่จะทำได้

 

3. ผู้มีสิทธิ์จะผ่านต้องจ่ายค่าทดแทนให้แก่เจ้าของที่ดินที่ล้อมอยู่

 

เพื่อให้ง่ายยิ่งขึ้น อาจสรุปความเข้าใจเกี่ยวกับ "ที่ดินตาบอด" ได้ดังนี้

 

1. ที่ดินที่ถูกที่ดินแปลงอื่นล้อมเอาไว้จนไม่มีทางออกสู่สาธารณะ สามารถทำทางผ่านที่ดินแปลงที่ล้อมอยู่ออกไปสู่ทางสาธารณะ

 

2. การจะขอทางผ่านไปสู่สถานที่หรือทางอย่างอื่น นอกจากทางสาธารณะ ไม่สามารถทำได้ ตามกฎหมายจะใช้ทางผ่านออกไปสู่สาธารณะ โดยคำนึงถึงที่ดินที่ล้อมอยู่ให้มีความเสียหายน้อยที่สุด

 

3. หากที่ดินตาบอดมีทางออกสู่สาธารณะได้ แต่เส้นทางนั้นเป็น สระ บ่อ บึง คลอง ทะเล หรือทางชัน สามารถขอทางจำเป็นเพื่อออกสู่ถนนสาธารณะได้

 

ทั้งนี้ การขอทางจำเป็นสำหรับที่ดินตาบอด อาจจะต้องใช้เวลาและเสียค่าใช้จ่าย แต่หากมองการใช้ประโยชน์จากมุมอื่น ๆ ก็พอมีให้เห็นบ้างเช่นกัน ยกตัวอย่างการสังเกตที่ดินโดยรอบ ว่าบริเวณนั้นใช้ทำประโยชน์อะไร ซึ่งเจ้าของที่ดินตาบอดเอง ก็สามารถใช้ทำประโยชน์นั้นได้ด้วย เช่น การเกษตร หรือเรียกได้ว่า ได้รับประโยชน์จากสภาพแวดล้อมนั่นเอง

 

ข้อจำกัดของที่ดินตาบอด คือ "มูลค่า" ซึ่งผู้ที่จะนำไปใช้ประโยชน์ต่อ โดยส่วนใหญ่แล้วเป็นคนส่วนน้อยที่อยู่ในพื้นที่ ทำให้ราคา ซื้อ-ขาย ถูกกดลง มีผลต่อความนิยม การจำนอง การขายฝาก ที่ไม่ค่อยได้ผลประโยชน์เท่าไร

 

ที่ดินตาบอดที่สามารถเชื่อมโยงกับที่ดินโดยรอบเพื่อใช้ประโยชน์ร่วมกันได้ เช่น ที่ดินโดยรอบประกอบกิจการ ธุรกิจต่าง ๆ และสามารถขยับขยายเชื่อมโยงกับที่ดินตาบอดเพื่อทำกำไรที่มากกว่า ก็อาจสามารถพูดคุยเจรจาเพื่อขอทางจำเป็น ตกลงค่าใช้จ่ายกันได้อย่างเหมาะสม เรียกได้ว่ายอมถอยเพียงเล็กน้อย ก็สามารถทำให้ที่ดินตาบอดผืนนั้นสร้างรายได้ลืมตาอ้าปากให้เจ้าของที่ดินได้เช่นกัน