| อย่างไรก็ตาม ผืนป่าที่ตกเป็นข่าว นับเป็นผืนป่าที่มีความสำคัญทั้งในเชิงประวัติศาสตร์ กับการเป็นพื้นที่จุดชนวนเหตุการณ์ 14 ตุลาคม 2516 ตลอดจนเป็นผืนป่าซึ่งเมื่อ 27 ปีที่แล้ว นายสืบ นาคะเสถียร ต้องยอมลั่นไกปืนเพื่อแลกชีวิตของตนกับการทำให้สังคมหันมาตื่นตัวด้านการอนุรักษ์ผืนป่าและสัตว์ป่า หนึ่งคำถามที่น่าสนใจคือ แล้วป่าผืนนี้สำคัญอย่างไร ทำไมจึงตกเป็นเป้าของการล่าสัตว์มาโดยตลอด? วันนี้ทีมข่าวเรื่องเล่าเช้านี้ออนไลน์พูดคุยกับ นายภาณุเดช เกิดมะลิ เลขาธิการมูลนิธิสืบนาคะเสถียร ถึงความเป็น “ทุ่งใหญ่-ห้วยขาแข้ง” ซึ่งเป็นแหล่งที่แทบจะพูดได้ว่า มีสัตว์ป่าอย่างอุดมสมบูรณ์ที่สุดแห่งหนึ่งในไทย นายภาณุเดชอธิบายกับเราว่า จุดที่คณะของซีอีโอชื่อดังถูกกล่าวหาว่าเข้าไปล่าสัตว์นั้น โดยปกติเป็นจุดที่ผ่านได้แต่ตั้งแคมป์ไม่ได้ เพราะจุดที่ตั้งแคมป์ได้จะอยู่ที่ในพื้นที่ของหน่วยพิทักษ์ป่า กลุ่มของผู้ถูกกล่าวหาเข้าไปไม่ถึงจุดนั้น แต่กลับแวะระหว่างทางแล้วฉีกเข้าไปในเส้นทางที่ตกเป็นข่าว “ปกติพื้นที่เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าทุ่งใหญ่-ห้วยขาแข้งจะไม่ค่อยมีนักท่องเที่ยวเข้าไปมากเท่ากับส่วนของอุทยานแห่งชาติ เพราะเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าไม่ใช่พื้นที่หลักสำหรับการให้ท่องเที่ยว แต่สามารถเปิดให้เข้าไปเรียนรู้ธรรมชาติ เช่น การดูนก หรือดูสัตว์ป่า ระบบนิเวศในพื้นที่ ซึ่งเจ้าหน้าที่ก็อาจจะเป็นห่วงเพราะผู้ที่เข้าไปอาจถูกสัตว์ป่ารบกวน เช่น พังเต๊นท์ หรือทำอันตราย” |
ประการต่อมาคือ สภาพภูมิประเทศที่มีป่าดิบ ซึ่งถือเป็นบ้านให้สัตว์ป่าเข้าไปอยู่อาศัยและหลบภัย เป็นป่าทึบ แล้วก็มีทั้งป่าโปร่ง ป่าเบญจพรรณและทุ่งหญ้า ทำให้มีแหล่งอาหารของสัตว์ในการเดินออกจากป่าดิบที่เป็นบ้านมากินอาหาร แล้วย้อนกลับไปพักในป่าดิบได้อย่างปลอดภัย จึงเป็นระบบนิเวศป่าไม้ที่เอื้อให้สัตว์ป่าอยู่ได้ ขณะที่ป่าในภาคใต้เป็นป่าดิบชื้นที่มีฝนตกตลอดและมีต้นไม้ใหญ่เป็นส่วนมาก ทำให้หาพืชอาหารได้ยากกว่า | (ภาณุเดช เกิดมะลิ - เลขาธิการมูลนิธิสืบ นาคะเสถียร) |
(ลำห้วยบี้ เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าทุ่งใหญ่นเรศวรฝั่งตะวันตก) | เลขาธิการมูลนิธิสืบฯ กล่าวต่อว่า มิติต่อมาคือการเป็นพื้นที่แม่พันธุ์ของสัตว์ป่า เราจะได้ยินว่าเสือจากห้วยขาแข้งเดินขึ้นไปถูกยิงตายที่ลำปาง หรือการพบเสือที่เมียนมาซึ่งตรวจสอบแล้วมาจากห้วยขาแข้ง ดังนั้นจึงเป็นแหล่งแม่พันธุ์ที่มีความอุดมสมบูรณ์ เมื่อมีสัตว์มากขึ้น สัตว์จึงเริ่มกระจายไปยังทิศต่างๆ โดยรอบ ซึ่งต่างจากพื้นที่อื่นๆ ที่มีการรบกวนจากมนุษย์ มีพราน มีนักท่องเที่ยว มีการพัฒนาในพื้นที่ สัตว์ใหญ่ก็จะไม่ค่อยอยู่เพราะไม่ปลอดภัย ที่ผ่านมาทางเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าทุ่งใหญ่-ห้วยขาแข้งมีระบบการดูแลที่มีประสิทธิภาพ ทำให้สัตว์ป่าอยู่ได้และเพิ่มประชากรมากขึ้น |
เขายังเล่าว่า พื้นที่ทุ่งใหญ่-ห้วยขาแข้งเป็นพื้นที่ที่มีควายป่าเหลืออยู่ฝูงสุดท้ายในประเทศไทย ซึ่งจุดที่ควายป่าอยู่เป็นพื้นที่อนุรักษ์ที่มีการดูแลอย่างเข้มงวดจากเจ้าหน้าที่ แต่ก็ยังมีความพยายามเข้าไปล่าทั้งทางเรือและเดินเท้าเข้าพื้นที่ นอกจากนี้ เสือโคร่งก็ยังเป็นสัตว์กลุ่มที่เหลือน้อยเช่นกัน | (ควายป่า) |
(เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าห้วยขาแข้ง) | เลขาธิการมูลนิธิสืบ นาคะเสถียรยังขยายความต่อไปว่า บริเวณที่ตกเป็นข่าวว่ามีคณะของซีอีโอชื่อดังถูกกล่าวหาว่าเข้าไปล่าสัตว์นั้น แม้ไม่ได้อยู่ในจุดที่มีควายป่าซึ่งเป็นสัตว์หายาก แต่ก็ถือเป็นจุดที่มีความอุดมสมบูรณ์และมีความชุกชุมของสัตว์ป่าสูงมาก ซึ่งเขาเชื่อว่าคณะที่เข้าไปน่าจะมีข้อมูลเรื่องนี้อยู่ หรือต้องมีคนที่รู้ข้อมูลในพื้นที่ รู้สภาพพื้นที่ รู้ว่าบริเวณใดมีสัตว์ป่าชุกชุมเป็นผู้นำพาเข้าไป จึงเชื่อได้ว่ามีการเตรียมการล่วงหน้า |
(ภาพเสือดำที่พบในเขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าอุ้มผาง เมื่อเดือนมีนาคม 2560) | เขาเล่าต่อไปว่าการถูกล่าของเสือหรือสัตว์ชนิดอื่นๆ นั้นก็เพราะมีการนำไปใช้ประโยชน์ ทั้งทางยาหรือตามความเชื่อ หรืออาจจะถูกนำไปแสดงอำนาจและบารมีของตน โดยเสือโคร่งจะได้รับผลกระทบมากที่สุด “เสือดำ เสือดาว เสือโคร่ง สถานะแทบจะไม่ต่างกันมาก คือมีจำนวนน้อยน่าเป็นห่วงทั้งหมด แม้เสือดำ เสือดาวจะมีมากกว่าเล็กน้อย แต่ก็ไม่ห่างกันมาก” |
“เสือที่เขาล่ากัน หรือสัตว์ป่าที่เขาล่ากัน เอาง่ายๆเลย มันคือยอดสูงสุดของห่วงโซ่อาหารในธรรมชาติในป่า การที่คุณล่าเสือมันจะมีผลกับระบบนิเวศที่เป็นสัตว์ที่อยู่ด้านล่าง มันจะกระเทือนถึงกันหมด ผมยกตัวอย่าง เอาตรงๆเลยอย่างเขาอ่างฤๅไนย หรือกลุ่มป่าตะวันออกที่เราเห็นช้างออกมารบกวนมนุษย์เยอะมาก หรือห้วยทางป่าเขาใหญ่ซึ่งมีกระทิงออกมาเยอะมากแล้วมารบกวนพื้นที่ของมนุษย์" | (เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าทุ่งใหญ่นเรศวรฝั่งตะวันตก) |
(ขอบคุณภาพ : มติชน, มูลนิธิสืบ นาคะเสถียร)